ทำงานกับความร้อนและประกายไฟอย่างไร ให้ปลอดภัย

การทำงานที่เกี่ยวข้องกับความร้อนและประกายไฟ เช่น การเชื่อมโลหะ การตัดเหล็ก และการใช้อุปกรณ์ที่เกิดความร้อนสูง มีความเสี่ยงสูงต่อการเกิดอุบัติเหตุ เช่น ไฟไหม้ การระเบิด และการบาดเจ็บจากความร้อน ดังนั้น การมีมาตรการป้องกันที่เหมาะสมจะช่วยลดความเสี่ยงและเพิ่มความปลอดภัยให้กับพนักงานและสถานที่ทำงานได้

อันตรายจากความร้อนและประกายไฟ มีอะไรบ้าง

อันตรายที่เกี่ยวข้องกับการทำงานใน สภาวะที่มีความร้อนสูงและประกายไฟสามารถแบ่งออกเป็น 3 ประเภทหลัก ได้แก่:

• อันตรายจากไฟไหม้และการระเบิด: การทำงานที่เกี่ยวข้องกับเปลวไฟอาจจุดติดเชื้อเพลิงหรือสารเคมีที่ไวไฟ ทำให้เกิดเพลิงไหม้หรือการระเบิด
• อันตรายจากความร้อนสูง: การสัมผัสกับความร้อนโดยตรง อาจทำให้เกิดการไหม้ของผิวหนัง หรืออาการบาดเจ็บจากความร้อนสูง
• อันตรายจากควันและก๊าซพิษ: การเผาไหม้จากการเชื่อมโลหะหรือการตัดเหล็กสามารถปล่อยก๊าซพิษ เช่น คาร์บอนมอนอกไซด์ และโลหะหนัก ซึ่งเป็นอันตรายต่อสุขภาพของพนักงาน (National Institute for Occupational Safety and Health [NIOSH], 2022)

มาตรการป้องกันการทำงานความร้อนและประกายไฟ มีอะไรบ้าง

เพื่อให้เกิดความปลอดภัยในการทำงานที่เกี่ยวข้องกับความร้อนและประกายไฟ ควรใช้มาตรการป้องกันที่เป็นระบบและมีประสิทธิภาพ ได้แก่:

1. ควบคุมทางวิศวกรรม

• ติดตั้ง ระบบระบายอากาศ เพื่อลดการสะสมของก๊าซพิษและควบคุมอุณหภูมิในพื้นที่ทำงาน
• ใช้ ม่านกันไฟหรือฉากกันประกายไฟ เพื่อลดการกระเด็นของประกายไฟไปยังพื้นที่ที่มีวัสดุไวไฟ
• ติดตั้ง เครื่องตรวจจับควันและระบบดับเพลิงอัตโนมัติ เพื่อเพิ่มความปลอดภัย (American Welding Society [AWS], 2020)

2. มาตรการทางกายภาพและการป้องกันส่วนบุคคล (PPE)

• สวมใส่อุปกรณ์ป้องกัน PPE งานเชื่อม หรืองานที่เกี่ยวกับความร้อนที่ต้องมี เช่น หน้ากากกันควัน เชื่อมโลหะ ถุงมือกันความร้อน และแว่นตาป้องกันประกายไฟ
• ใช้ รองเท้านิรภัยที่ทนไฟ เพื่อลดความเสี่ยงจากเศษโลหะร้อนและประกายไฟ
• หลีกเลี่ยงการสวมใส่เสื้อผ้าที่ติดไฟได้ง่าย เช่น เสื้อผ้าที่ทำจากใยสังเคราะห์

3. ฝึกอบรมและข้อกำหนดด้านความปลอดภัย

• ให้พนักงานผ่าน การฝึกอบรมเกี่ยวกับการทำงานกับไฟและความร้อน รวมถึงการปฏิบัติตัวเมื่อเกิดเหตุฉุกเฉิน อย่างวิธีการดับเพลิงเบื้องต้น เส้นทางอพยพหนีไฟ
• กำหนดพื้นที่ที่สามารถทำงานเชื่อมโลหะหรือการตัดเหล็กได้โดยเฉพาะ เพื่อควบคุมความเสี่ยง
• จัดทำ แผนฉุกเฉิน และฝึกซ้อมการรับมือกับเหตุการณ์ไฟไหม้เป็นประจำ (International Labour Organization [ILO], 2021)
• ในสถานประกอบการที่มีความร้อน หรือมีขั้นตอนการทำงานที่เกี่ยวข้องกับประกายไฟ ที่อาจก่อให้เกิดไฟไหม้ได้ทุกเมื่อ ต้องมีตำแหน่งงานที่เรียนว่า ” ผู้เฝ้าระวังไฟ (fire watch man)

ผู้เฝ้าระวังไฟมีบทบาทสำคัญ โดยเฉพาะในงานที่มีความเสี่ยงจากประกายไฟ เช่น งานเชื่อม งานตัดโลหะ งานเจียร หรือการทำงานในพื้นที่อับอากาศที่อาจเกิดไฟไหม้ได้ง่าย

ซึ่งผู้ที่จะมาปฏิบัติหน้าที่ ต้องผ่านการ อบรมผู้เฝ้าระวังไฟ จากศูนย์ฝึกอบรม เพื่อเสริมสร้างความรู้เกี่ยวกฎหมายและมาตรฐานด้านความปลอดภัยเกี่ยวกับงานร้อน (Hot Work), การใช้เครื่องดับเพลิงและอุปกรณ์ป้องกันอัคคีภัย, วิธีการเฝ้าระวังและป้องกันไฟขณะปฏิบัติงาน และอื่นๆ

ตรวจสอบและบำรุงรักษาอุปกรณ์ ก่อนใช้อยู่เสมอ

เพื่อให้มาตรการความปลอดภัยมีประสิทธิภาพ ควรมีการตรวจสอบและบำรุงรักษาอุปกรณ์อย่างสม่ำเสมอ ได้แก่:

• ตรวจสอบ สายเชื่อม อุปกรณ์ตัดโลหะ และเครื่องมือที่ใช้ความร้อน ให้มีสภาพสมบูรณ์ก่อนใช้งาน
• ตรวจสอบ เครื่องตรวจจับควันและระบบดับเพลิง ให้พร้อมใช้งานเสมอ
• กำจัดเศษโลหะหรือวัสดุไวไฟในพื้นที่ทำงานอย่างเป็นระบบ เพื่อป้องกันการสะสมของเชื้อเพลิงที่อาจทำให้เกิดไฟไหม้

กฎหมายและมาตรฐานความปลอดภัยที่เกี่ยวข้อง

มีหลายมาตรฐานและกฎหมายที่ควบคุมการทำงานเกี่ยวกับความร้อนและประกายไฟ เช่น:

• มาตรฐาน OSHA 1910.252 ว่าด้วยความปลอดภัยในการเชื่อมโลหะ การตัด และการใช้ก๊าซ (OSHA, 2021)
• มาตรฐาน NFPA 51B ว่าด้วยการป้องกันไฟจากการทำงานที่มีประกายไฟ (National Fire Protection Association [NFPA], 2019)
• กฎหมายความปลอดภัยในการทำงานของไทย พ.ศ. 2554 ซึ่งกำหนดให้สถานประกอบกิจการต้องมีมาตรการป้องกันอันตรายจากการทำงานกับไฟและความร้อน (กรมสวัสดิการและคุ้มครองแรงงาน, 2564)

สรุป

การทำงานที่เกี่ยวข้องกับความร้อนและประกายไฟมีความเสี่ยงที่อาจก่อให้เกิดอุบัติเหตุร้ายแรง ดังนั้น การนำมาตรการป้องกันที่ครอบคลุมทั้งด้านวิศวกรรม การใช้ PPE การฝึกอบรม และการบำรุงรักษาอุปกรณ์มาใช้อย่างเคร่งครัด จะช่วยลดความเสี่ยงและสร้างสภาพแวดล้อมการทำงานที่ปลอดภัยมากขึ้น การปฏิบัติตามมาตรฐานความปลอดภัย และข้อกำหนดทางกฎหมายยังเป็นสิ่งสำคัญที่ช่วยเสริมสร้างวัฒนธรรมความปลอดภัยในการทำงาน ให้เกิดขึ้นอย่างยั่งยืน

เอกสารอ้างอิง

• American Welding Society (AWS). (2020). Safety in Welding, Cutting, and Allied Processes. AWS.
• International Labour Organization (ILO). (2021). Occupational Safety and Health Standards.
• National Fire Protection Association (NFPA). (2019). Standard for Fire Prevention During Welding, Cutting, and Other Hot Work.
• National Institute for Occupational Safety and Health (NIOSH). (2022). Hazards of Welding and Hot Work.
• Occupational Safety and Health Administration (OSHA). (2021). Welding, Cutting, and Brazing.
• กรมสวัสดิการและคุ้มครองแรงงาน. (2564). พระราชบัญญัติความปลอดภัย อาชีวอนามัย และสภาพแวดล้อมในการทำงาน พ.ศ. 2554.